Controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt in Windows

Windows: Controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt

Het begrijpen van het bevoegdheidsniveau van je gebruikersaccount in Windows is cruciaal voor diverse taken, van het installeren van software tot het wijzigen van kritieke systeeminstellingen. Beheerdersbevoegdheden (administratorrechten) geven volledige controle over de pc, terwijl standaard gebruikersaccounts beperkte machtigingen hebben voor verbeterde beveiliging. Weten hoe je kunt controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt in Windows helpt je te begrijpen welke acties je op je computer kunt uitvoeren. Deze gids leidt je door verschillende eenvoudige methoden om je accounttype te bepalen.

Waarom het belangrijk is om je bevoegdheidsniveau te kennen

Weten of je account beheerdersrechten heeft, is belangrijk omdat veel bewerkingen verhoogde machtigingen vereisen. Deze omvatten:

• Software en applicaties installeren of verwijderen.
• Systeembrede wijzigingen aanbrengen in instellingen.
• Toegang krijgen tot of wijzigen van systeembestanden en -mappen.
• Andere gebruikersaccounts beheren.
• Bepaalde probleemoplossingstaken uitvoeren.

Werken als standaardgebruiker voor dagelijkse taken is over het algemeen veiliger, omdat het onbedoelde systeemwijzigingen kan voorkomen en de impact van malware kan beperken. Als je een administratieve taak moet uitvoeren, is het essentieel om eerst te controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt in Windows of dat je een beheerdersaccount moet gebruiken.

Methoden om te controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt in Windows

Hier zijn verschillende methoden die je kunt gebruiken om te bepalen of je huidige gebruikersaccount beheerdersrechten heeft op je Windows-computer.

Methode 1: Controleren via Gebruikersaccounts in het Configuratiescherm

Het Configuratiescherm biedt een eenvoudige manier om je accounttype te bekijken.

1. Open het Configuratiescherm. Je kunt dit doen door te zoeken naar “Configuratiescherm” in de zoekbalk van het Windows Startmenu en het te selecteren uit de resultaten.
2. Zoek in het Configuratiescherm naar “Gebruikersaccounts” en klik erop. (Als je Configuratiescherm in Categorieweergave staat, klik dan op “Gebruikersaccounts” en vervolgens nogmaals op “Gebruikersaccounts”).
3. Op het scherm Gebruikersaccounts zie je je accountnaam en gebruikersafbeelding. Direct onder je naam, of rechts ervan, wordt je accounttype weergegeven. Er staat meestal “Administrator” of “Standaardgebruiker“.

Dit is een snelle en gemakkelijke visuele manier om te controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt in Windows.

Methode 2: De app Instellingen gebruiken (Windows 10 & 11)

De app Instellingen in moderne Windows-versies toont ook je accountinformatie.

1. Open de app Instellingen door op je toetsenbord op Windows-toets + I te drukken, of door op de Startknop te klikken en het tandwielpictogram (Instellingen) te selecteren.
2. Navigeer naar “Accounts“.
3. Selecteer in het gedeelte Accounts “Uw info” in de linkerzijbalk.
4. Onder je gebruikersnaam en e-mailadres (indien van toepassing) zou je het woord “Administrator” moeten zien als je account beheerdersbevoegdheden heeft. Als het een lokaal account is met beheerdersrechten, staat er ook “Administrator”. Standaardgebruikers hebben dit label hier meestal niet expliciet weergegeven, of er staat mogelijk alleen “Lokaal account”.

Je kunt binnen de Accountinstellingen ook naar “Gezin en andere gebruikers” (of “Andere gebruikers“, afhankelijk van je Windows-versie) gaan om een lijst te zien van alle gebruikers op de pc en hun accounttypen.

Methode 3: Opdrachtprompt of PowerShell gebruiken

Voor een meer technische maar definitieve controle kun je Opdrachtprompt of PowerShell gebruiken.

Opdrachtprompt gebruiken:

1. Open Opdrachtprompt. Je kunt zoeken naar “cmd” in het Startmenu. Uitvoeren als administrator is niet vereist voor deze controle.
2. Typ in het Opdrachtprompt-venster de opdracht whoami /groups en druk op Enter.
3. Deze opdracht toont alle groepen waartoe je gebruikersaccount behoort. Zoek naar een groep met “Administrators” in de naam (bijv. “BUILTIN\Administrators”) en “Groep” als type. Als je account lid is van deze groep, heb je beheerdersbevoegdheden. De aanwezigheid van “Verplicht label\Hoog verplicht niveau” duidt ook op verhoogde bevoegdheden voor het huidige proces.

PowerShell gebruiken:

1. Open PowerShell. Je kunt zoeken naar “PowerShell” in het Startmenu.
2. Typ in het PowerShell-venster de volgende opdracht en druk op Enter:([Security.Principal.WindowsPrincipal][Security.Principal.WindowsIdentity]::GetCurrent()).IsInRole([Security.Principal.WindowsBuiltInRole]::Administrator)
3. Deze opdracht retourneert “True” (Waar) als je momenteel werkt met beheerdersbevoegdheden, en “False” (Onwaar) anders. Dit is een zeer betrouwbare methode om te controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt in Windows.

Methode 4: Controleren via Computerbeheer

Computerbeheer biedt een andere manier, hoewel deze niet beschikbaar is in Windows Home-edities.

1. Klik met de rechtermuisknop op de Startknop of druk op Windows-toets + X.
2. Selecteer “Computerbeheer” in het menu.
3. Navigeer in de Computerbeheerconsole naar “Systeemwerkset” -> “Lokale gebruikers en groepen” -> “Groepen“.
   • Opmerking: Als je “Lokale gebruikers en groepen” niet ziet, gebruik je waarschijnlijk een Home-editie van Windows, waar deze module niet beschikbaar is.
4. Dubbelklik op de groep “Administrators” in het middelste deelvenster.
5. Er wordt een eigenschappenvenster geopend met een lijst van alle leden van de groep Administrators. Controleer of je gebruikersnaam in deze lijst staat.

Methode 5: Een actie proberen die beheerdersbevoegdheden vereist (indirecte methode)

Dit is een indirecte manier om je bevoegdheden te testen:

1. Probeer een actie uit te voeren die doorgaans beheerdersrechten vereist. Probeer bijvoorbeeld een nieuw programma te installeren, of open een toepassing die verhoogde bevoegdheden vereist (zoals proberen Taakbeheer te openen en op “Meer details” te klikken, en vervolgens, als de knop “Processen van alle gebruikers weergeven” aanwezig is en verhoogde bevoegdheden vereist).
2. Als er een prompt voor Gebruikersaccountbeheer (UAC) verschijnt:
   • Als je wordt gevraagd om de gebruikersnaam en het wachtwoord van een administrator in te voeren, is je huidige account een standaardgebruiker.
   • Als er alleen om een “Ja” of “Nee” bevestiging wordt gevraagd en je op “Ja” kunt klikken om door te gaan, heeft je account beheerdersbevoegdheden (of voer je al een proces met verhoogde bevoegdheden uit).

Gebruikersaccountbeheer (UAC) begrijpen

Het is belangrijk op te merken dat zelfs als je account van het type “Administrator” is, de meeste toepassingen en processen die je standaard uitvoert nog steeds werken met standaard gebruikersmachtigingen. Dit komt door Gebruikersaccountbeheer (UAC). Wanneer een actie echte beheerdersbevoegdheden vereist, zal UAC je om bevestiging vragen (als je een administrator bent) of om beheerdersreferenties (als je een standaardgebruiker bent). Dit helpt je systeem te beschermen tegen ongeautoriseerde wijzigingen.

Wat als je geen beheerdersbevoegdheden hebt?

Als je ontdekt dat je geen beheerdersbevoegdheden hebt en je ze nodig hebt om een specifieke taak uit te voeren, moet je contact opnemen met een administrator van de computer. Dit kan je IT-afdeling zijn in een werkomgeving, of de persoon die de computer heeft ingesteld en beheert als het een persoonlijke of gezins-pc is. Het is niet aan te raden om te proberen deze beveiligingsmaatregelen te omzeilen, aangezien ze zijn ingesteld om het systeem te beschermen.

Met behulp van deze methoden kun je eenvoudig en snel controleren of je beheerdersbevoegdheden hebt in Windows en het toegangsniveau begrijpen dat je account op het systeem heeft. Deze kennis is essentieel voor het effectief en veilig beheren van je pc.